Nature and Architecture

ယေန႕ေခတ္ လူ႕အဖဲြ႕အစည္းသည္ သတင္းအခ်က္အလက္ကို တေန႕တျခားပိုမို၍ ဗဟုိျပဳလာသည့္အေလ်ာက္ ဗိသုကာ ပညာရပ္သည္လည္း သတင္း အခ်က္အလက္၏ အစိတ္အပိုင္းတခု ျဖစ္လာသည္။ သတင္း အခ်က္အလက္မ်ားက ေဖာ္ျပသည့္ ဗိသုကာပညာရပ္၏ တန္ဖိုးကို လစ္လ်ဴရူ၍ကား မရႏိုင္ေပ။ သို႕ေသာ္ စိုးရိမ္စရာေကာင္းသည့္အခ်က္မွာ လူအမ်ား၏ အာရုံကို ဆဲြေဆာင္ရန္သာ ၾကိဳးစားလာၾကျခင္းျဖစ္သည္။ ရလာဒ္အျဖစ္ ဗိသုကာပညာရပ္၏ အႏွစ္သာရကို အေလးမထားၾကေတာ့ပဲ အေပၚယံၾကည့္ေကာင္းသည့္ အေဆာက္အအံုဒီဇိုင္းမ်ားကို ျပဳလုပ္လာၾကေတာ့သည္။  

ဗိသုကာပညာရပ္သည္ စီးပြားေရး၊ လူ႕အဖဲြ႕အစၥည္းစသည္တို႕ႏွင့္ နီးနီးကပ္ကပ္ ဆက္ႏြယ္ေနၿပီး လ်င္ျမင္သည့္ လူမူ အေျပာင္းအလဲမ်ားက ဗိသုကာပညာရပ္ အေပၚ မ်ားစြာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မူရွိေပသည္။ ေခတ္သစ္ (Modern) ၀ါဒသည္ (၁၉၅၀) ခုႏွစ္ ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ၄င္း၏အရွိန္အဟုန္ အျမင့္ဆံုးအဆင့္ကို ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ စက္မူေခတ္လြန္ လူ႕အဖဲြ႕အစည္းသည္ သတင္းအခ်က္အလက္ ဗဟုိျပဳ လူ႕အဖဲြ႕အစည္းအျဖစ္ ေျပာင္းလဲလာသည့္အေလ်က္ ေခတ္သစ္၀ါဒကို စတင္ေ၀ဖန္ ဆန္းစစ္လာၾကေတာ့သည္။

 ပိုစ့္ေမာ္ဒန္နစ္ဆင္ (Post Modernism) အပါအ၀င္ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ လူပ္ရွားမူမ်ားလည္း ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ ပိုစ့္ေမာ္ဒန္နစ္ဆင္၏ အႏွစ္သာရမွာ အေပၚယံမွ်သာ ရွိေနေသးသည္။ တခ်ိန္က ေခတ္သစ္၀ါဒ ပစ္ပယ္ထားခဲ့သည့္ ေရွးေခတ္ အေဆာက္အအံုတို႕၏ ပံုသ႑ာန္ႏွင့္ အေျပာက္အမႊမ္းမ်ားကို ျပန္လည္ဆန္းသစ္၍ အသံုးခ်လာျခင္းသာျဖစ္သညါ။ ပိုစ့္ေမာ္ဒန္၀ါဒသည္ ဗိသုကာအသြင္သ႑ာန္ ေျပာင္းလဲမူ သက္သက္သာျဖစ္ၿပီး ေမာ္ဒန္၀ါဒၾကဳံေတြ႕ခဲ့ရသည့္ ျပႆနာတို႕၏ စစ္မွန္ေသာ အေျဖကို မေပးႏိုင္ေသးေပ။  

ယေန႕အခ်ိန္သည္ ေမာ္ဒန္၀ါဒကို ျပန္လည္ သံုးသပ္ရမည့္အခ်ိန္ ျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းမွာ ၄င္း၏ ၿငီးေငြ႕ဖြယ္ေကာင္းသည့္ ဆင္တူမူေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ေမာ္ဒန္၀ါဒ၏ ဗိသုကာပညာရပ္အေပၚ အေျခခံခ်ဥ္းကပ္မူကို ျပန္လည္စဥ္းစားရေပမည္။Generalize ျပဳလုပ္ျခင္းဆိုသည္မွာ လူသားမ်ားကို အေရအတြက္ျဖင့္သာ စဥ္းစားသတ္မွတ္ျခင္းျဖစ္သည္။ စိတ္ခံစားမူ၊ လိုအင္ဆႏၵမ်ားျဖင့္ ဖဲြ႕စည္းတည္ေဆာက္ထားသည့္ လူသားမ်ားကို ရုပ္၀တၳဳပစၥည္းမ်ားသဖြယ္ စဥ္းစားၿပီး ၄င္းတို႕၏ ကဲြျပားျခားနားသည့္ ၀ိေသသလကၡဏာမ်ားကို ဥေပကၡျပဳထားျခင္းျဖစ္သည္။ 

ထို႕ေၾကာင့္ လူသားမ်ားမွာ တိုင္းတာ သတ္မွတ္သည့္ “ယူနစ္”မ်ားထက္ ဘာမွ်မပိုေတာ့ေပ။ ဗိသုကာပညာရပ္တြင္ Generalize ျပဳလုပ္ျခင္းမွာ function ေျပလည္ေစရန္ႏွင့္ အကုန္အက် သက္သာေစရန္ ျပဳလုပ္ျခင္းဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ အကန္႕အသတ္မရွိ Generalize ျပဳလုပ္ျခင္းမွာ ယဥ္ေက်းမူကိုလည္း အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။ အေၾကာင္းမွာ Generalization ၏ အျခားအဓိပၸါယ္မွာ “Standarization” ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ပင္။  

အကယ္၍ အကုန္အက် သက္သာေစမူ အေတြးအေခၚသည္ ဗိသုကာပညာရပ္၏ ယဥ္ေက်းမူ တန္ဖိုးကို လႊမ္းမိုးသြားပါက ကမာၻအႏွ႕ံရွိ ၿမိဳ႕မ်ားမွာ ဆင္တူအေဆာက္အအံုမ်ားျဖင့္ ျပည့္ႏွက္သြားေပမည္။ အကယ္၍ လူ႕အဖဲြ႕အစည္း၏ ဖြ႕ံၿဖိဳးတိုးတက္မူအတြက္ ယဥ္ေက်းမူကို ငဲ့ကြက္ေနမည္ဆိုပါက အေျခခံ ေမးခြန္းျဖစ္သည့္ “ဗိသုကာပညာရပ္ဆိုတာ ဘာလဲ” ဆိုသည့္ေမးခြန္းကို ေမးရေပမည္။ ဗိသုကာလက္ရာ ဖန္တီးမူသည္ လူတဦးခ်င္းစီ၏ အလုပ္ျဖစ္ၿပီး သမိုင္း၊ ရိုးရာဓေလ့ႏွင့္ ရာသီဥတုတို႕ကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားရေပမည္။ ယေန႕ေခတ္တြင္ ဗိသုကာလက္ရာဖန္တီးမူကို တဦးခ်င္း တေယာက္ခ်င္းစီထက္ အဖဲြ႕အစည္းလိုက္ ပိုမို၍ လုပ္ကိုင္လာၾကသည္။  

ကြန္ျပဴတာမ်ားကို သံုးစဲြလာၾကၿပီး အရာရာကို ပံုေသ တိုင္းတာသတ္မွတ္လာၾကသည္။ ဗိသုကာပညာရပ္တြင္ မ်ားစြာအေရးပါသည့္ “လူတဦးခ်င္းစီ၏ စိတ္ကူးစိတ္သန္းႏွင့္ အေတြးအေခၚမ်ား” ကို အစည္းအေ၀းမ်ား၊ လူအမ်ားစု၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားျဖင့္ အစားထိုးလာၾကသည္။ ဗိသုကာပညာရပ္သည္ ေခတ္ကို ေရာင္ျပန္ဟပ္ရုံမွ်မက ေ၀ဖန္မူ ျပဳႏိုင္ရေပမည္။ ဗိသုကာပညာရပ္သည္ အေတြးအေခၚစနစ္ တရပ္လံုးကို ကိုယ္စားျပဳ၏။ ဗိသုကာပညာသည္ ျပင္ပအေျခအေနမ်ားကို ေျဖရွင္းရုံ (သို႕မဟုတ္) Functional Problem မ်ားကို ေျဖရွင္းရုံသက္သက္မွ် မဟုတ္ေပ။  

ဗိသုကာပညာရွင္မ်ား အေနျဖင့္ အေျခခံေမးခြန္းမ်ားကို ေမးရန္၊ ၄င္းတို႕၏ ဗိသုကာစိတ္ကူးစိတ္သန္းမ်ားကို လြတ္လပ္ခြင့္ေပးရန္ “လူသားဘ၀၊ သမိုင္းေၾကာင္း၊ ရိုးရာဓေလ့ႏွင့္ ရာသီဥတု” တို႕ကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားရန္ မိမိတို႕ကိုယ္မိမိတို႕ အေလ့အက်င့္ ျပဳလုပ္သင့္ေပသည္။

ကၽြႏ္ုပ္တို႕အေနျဖင့္ တျခားေသာ အႏုပညာရပ္မ်ားျဖစ္သည့္ ကဗ်ာ၊ဂီတ စသည္တို႕၌ ခံစားရသကဲ့သို႕ “အံ့ၾသမူ၊ ရွာေဖြေတြ႕ရွိမူ၊ စိတ္အာရုံ ႏိုးၾကားမူ၊ ျငိမ္းခ်မ္းမူႏွင့္ ဘ၀၏ ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ႕မူ” တို႕ကို ခံစားႏိုင္သည့္ Architectural Space မ်ားကို ဖန္တီးႏိုင္ရေပမည္။ ။ 

(၁၉၉၀) ခုႏွစ္တြင္ Tadao Ando ေရးသားခဲ့သည့္ “Nature and Architecture” ကို ျပန္ဆိုေရးသားပါသည္။

ေရးသားသူ။ ။ ဗိသုကာ သံုး