2010 Pritzker Architecture Laureates

(Kazuyo Sejima) & (Ryue Nishizawa)

၂၀၁၀ ခုႏွစ္အတြက္ ပရစ္စကာဆုရွင္ အျဖစ္ အေရြးခ်ယ္ခံ ခဲ့ရသူမ်ားကေတာ့ ဂ်ပန္က ဗိသုကာႏွစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ခဇူယို ဆဲဂ်ီးမ (Kazuyo Sejima) နဲ႕ ရုရိနီရွိီးဇ၀ါ (Ryue Nishizawa) တို႕ျဖစ္ပါတယ္၊ သူတို႕ႏွစ္ဦးဟာ SANAA ဗိသုကာအဖဲြ႕ရ႕ဲ တဲြဖက္ဗိသုကာေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္၊ သူတို႕ႏွစ္ဦး ဒီဇိုင္းထုတ္ခဲ့တဲ့ အေဆာက္အအံုေတြဟာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ အမ်ားအျပားတည္ေဆာက္ၿပီးစီးခဲ့ၿပီး ဥေရာပနဲ႕ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုတစ္လႊားမွာလည္း အထင္ကရ အေဆာက္အအံုေတြရွိပါတယ္၊ 

ထင္ရွားတဲ့ အေဆာက္အအံုေတြကေတာ့ ဂ်ပန္မွာတည္ေဆာက္ထားတဲ့ O-Museum (1999)၊ the 21st Century Museum of Contemporary Art (2004)၊ The glass Pavilion (2006) နဲ႕ နယူးေယာက္စီးတီးမွာ ရွိတဲ့ the New Museum of Contemporary Art (2007) တို႕ ျဖစ္ပါတယ္။

 အေဆာက္အအံုအားလံုးဟာ မီနီမာလစ္စင္ကိုပဲ အေျခခံထားေပမယ့္ ထင္ရွားေပၚလြင္တဲ့ ဒီဇိုင္းေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္၊ 

ဆဲဂ်ီးမဟာ ဒုတိယေျမာက္ အမ်ိဳးသမီး ပရစ္စကာဆုရွင္ ျဖစ္ပါတယ္၊ (၂၀၀၄) ခုႏွစ္မွာ အီရတ္အမ်ိဳးသမီး ဇာဟာ ဟာဒီး (Zaha Hadid)က အေရြးခံခဲ့ရတာပါ၊ ၿပီးေတာ့ ဒီ (၂၀၁၀) အတြက္ ဆုဟာ တတိယအၾကိမ္ေျမာက္ ဗိသုကာႏွစ္ဦးကို ပူးတဲြေပးျခင္းပါ၊

(၁၉၉၈) ခုႏွစ္မွာ ဘရာဇီးက ဗိသုကာ ေအာ္စကာ နစ္မီးယား (Oscar Niemeyer) နဲ႕ ယူႏိုက္တစ္စတိတ္က ဗိသုကာ ေဂၚဒန္ဘန္းခ်က္ဖ္ (Gordon Bunschaft) တို႕ ႏွစ္ဦးတဲြႏွင့္ (၂၀၀၁) ခုႏွစ္မွာ ဆြစ္လူမ်ိဳး ဗိသုကာအတြဲ ေဂ်ဂြား ဟားေဇာက္နဲ႕ ပီးယတ္ဒီ မူရန္ (Jacques Herzog and Pierre de Meuron)တို႕ ရခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္၊ ဒီႏွစ္မွာေတာ့ အမ်ိဳးသား အမ်ိဳးသမီး ဗိသုကာ အတဲြကို ေပးျခင္းပါပဲ၊

ပရစ္စကာဂ်ဴရီလူၾကီးမ်ားက ဆဲဂ်ီးမနဲ႕ နီရွီးဇ၀ါတို႕ရ႕ဲ တစ္ဦးခ်င္းထက္ တစ္ဆယ့္ငါးႏွစ္တိုင္ အတူ တဲြဖက္လုပ္ကိုင္ခဲ့တာ ေၾကာင့္လည္း ထင္ရွားတဲ့ ပေရာ့ဂ်က္ေတြ ေပၚေပါက္ခဲ့ရတာပါ လို႕ အသိအမွတ္ ျပဳၾကပါတယ္၊ သူတို႕ႏွစ္ဦးဟာ ပရစ္စကာဆုရွင္ၾကီးမ်ားျဖစ္တဲ့ ဗိသုကာ ပီတာဇန္ပ္သာ (၂၀၀၉) (Peter Zumthor)၊ ဗိသုကာ ဖရန္႕ဂယ္ရီ (၁၉၈၉)(Frank Gehry)၊ ဂ်ပန္ဗိသုကာေတြျဖစ္ၾကတဲ့ တာဒါအို အင္ဒို (၁၉၉၅) (Tadao Ando) နဲ႕ ဖူမီဟီကို မားကီး (Fumihiko Maki)နဲ႕ ကင္ဇိုတိုင္ဂီး (Kenzo Tange)တို႕ဆီမွာလည္း ဗိသုကာအလုပ္မ်ား တဲြဖက္လုပ္ကိုင္ဖူးခဲ့ပါတယ္၊

သူတို႕ရ႕ဲ ထင္ရွားတဲ့ ျပတိုက္ဒီဇိုင္းေလးခုကို ၾကည့္ရင္ ယခုေခတ္ အေဆာက္အအံု ေဆာက္လုပ္ေရးပစၥည္းေတြ ျဖစ္တဲ့ ကြန္ကရစ္၊ စတီးလ္နဲ႕ မွန္မ်ားကိုသာ အသံုးျပဳထားတယ္၊ သူတို႕ အတဲြဟာ ေနရာ၊ အေဆာက္အအံုလိုအပ္ခ်က္ကို လိုက္ၿပီး မွန္ကန္ အသံုးတည့္ေအာင္ ဒီဇိုင္းျပဳႏိုင္စြမ္းတယ္၊ အသံုးျပဳမယ့္လူေတြ၊ သူတို႕ရ႕ဲ လွဳပ္ရွားမူေတြ ၊ ျပသမယ့္ ပစၥည္းေတြနဲ႕ တည္ေဆာက္မယ့္ ေျမခင္းေနရာကို ပံုေဖာ္ႏိုင္တယ္လို႕ ဂ်ဴရီအဖဲြ႕က ေကာက္ခ်က္ခ်ပါတယ္။

O-Museum ဟာ ရွည္လ်ားတဲ့ က်ဳပံုသ႑ာန္ျဖစ္ၿပီး ကြန္ကရစ္တိုင္ေတြနဲ႕ ေထာက္မထားပါတယ္၊ အေဆာက္အံုဟာ သစ္ေတာ ဧရိယာတြင္းမွာ ရွိၿပီး ဆယ့္ေလးဆယ့္ငါးရာစုကတည္းက တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ရဲတိုက္ၾကီးလည္းတည္ရွိပါတယ္၊ ျပတိုက္ရ႕ဲ အ၀င္ခန္းမ ေလာ္ဘီကေနၿပီး အဲဒီ ရဲတိုက္ၾကီးကို ျမင္ကြင္းေပးထားပါတယ္၊

O-Museum, Nagano, Japan, 1999

the 21st Century Museum of Contemporary Art (2004) ကေတာ့ စက္၀ိုင္းပံုသ႑ာန္ျဖစ္ၿပီး အရြယ္အစားနဲ႕ အျမင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတဲ့ ကုဗတံုးျပခန္းေတြကို ဖဲြ႕စည္းေပးထားပါတယ္၊ မွန္နံရံ ပတ္ပတ္လည္အတြင္းမွာ ေလွ်ာက္လမ္းေပးထားၿပီး အတြင္းက ဖဲြ႕စည္းထားတဲ့ ေနရာမ်ားဆီသို႕ ေရာက္ႏိုင္ပါတယ္၊ အတြင္းမွာ courtyard ေလးခုပါ၀င္ၿပီး မွန္နံရံနဲ႕ ထပ္မံ ဖဲြ႕စည္းထားပါတယ္၊ အခန္းအေတာ္မ်ားမ်ားကို skylights ေပးထားၿပီး သဘာ၀အလင္းေရာင္ လိုအပ္တဲ့အခါမွာ အသံုးျပဳရန္အတြက္ပါ၊ (၁၉၉၉) ခုႏွစ္မွာ စတင္တည္ေဆာက္ၿပီး (၂၀၀၄) ခုႏွစ္မွာ ၿပီးစီးခဲ့ပါတယ္၊

21st Century Museum of Contemporary Art, Ishikawa, Japan, 2004

The glass Pavilion (2006) ကေတာ့ ယူႏိုက္တစ္စတိတ္မွာ တည္ရွိတာပါ၊ မွန္မ်ားနဲ႕ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ အႏုပညာပစၥည္းမ်ားကို ထိမ္းသိမ္းျပသရန္ ဒီဇိုင္း ျပဳလုပ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္၊ အေဆာက္အအံုဒီဇိုင္းကိုယ္တိုင္ကလည္း မွန္နဲ႕ပဲ တည္ေဆာက္ထားပါတယ္၊ က်ယ္ျပန္႕ၿပီး ခပ္နိမ့္နိမ့္ အေဆာက္အအံုဟာ ေလးေတာင့္အခန္းမ်ားကို တခုနဲ႕တခု ခ်ိတ္ဆက္ထားတဲ့ ပံုသ႑ာန္ပါ၊ မွန္နံရံေကြးေတြနဲ႕ ဖဲြ႕စည္းထားတ့ဲ ကပ္လွ်က္ အတြင္းခန္းမ်ားဟာ တစ္ခန္းနဲ႕ တစ္ခန္း ထြင္းေဖာက္ျမင္ႏိုင္ေစပါတယ္၊ အတြင္းမွာ courtyard ပါရွိပါတယ္၊

Glass Museum, Ohio, 2006

မက္ဟန္တန္မွာ တည္ရွိတဲ့ the New Museum of Contemporary Art (2007) ကေတာ့ ျမိဳ႕ျပဧရိယာမွာ တည္ေဆာက္တာ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ျမင့္မား ေသးသြယ္တဲ့ ပံု႑ာန္ပါ၊ မွန္တံုးမ်ားကို အထပ္ထပ္တင္ထားတဲ့ သ႑ာန္ပါ၊ တခုနဲ႕တခုအထပ္ေနရာေတြမွာ terrace နဲ႕ skylight ေတြကို ဖဲြ႕စည္းထားေပးပါတယ္၊

New Museum of Contemporary Art, New York, 2007

တျခားထင္ရွားတဲ့ အေဆာက္အအံုမ်ားထဲမွာ ဂ်ာမနီမွာတည္ရွိတဲ့ Zollverein School of Management and Design ကလည္း ကုဗတံုး ပံုသ႑ာန္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္၊ ျမိဳ႕ျပမဟုတ္တဲ့ ေက်ာက္မီးေသြးတြင္းေတြ တည္ရွိတဲ့ ေနရာမွာ တည္ေဆာက္ထားတာပါ၊ (၁၁၅ ေပ) မ်က္ႏွာစာ ရွိတဲ့ ကုဗတံုးအေဆာက္အအံု ဒီဇိုင္းဟာ ပတ္၀န္းက်င္မွာ တည္ရွိတဲ့ လူေနအိမ္ေတြရယ္၊ ၾကီးမားတဲ့ စက္ရုံေတြၾကားမွာ ထင္ရွားေနပါတယ္၊ အျမင့္ခ်င္းမတူတဲ့ အထပ္ေလးထပ္ရွိၿပီး အရြယ္အစားခ်င္းမတူတဲ့ ျပတင္းေတြကေန အလင္းေရာင္နဲ႕ ပတ္၀န္းက်င္ ျမင္ကြင္းေတြကို ေပးပါတယ္၊ ပထမထပ္ကေတာ့ စုေပါင္းေလ့လာစရာ ခန္းမျဖစ္ၿပီး နံရံကာထားခ်င္းမ်ိဳးမရွိတဲ့ အဖြင့္ခန္းမပါ၊

Zollverein School of Management & Design, Germany, 2006

ဆြီဇာလန္မွာတည္ရွိတဲ့ Rolex Learning Center (2005) မွာ စာၾကည့္တိုက္၊ ဘာသာစကားသင္ခန္းမမ်ား၊ ရုံးခန္းမ်ား၊ ေကာ္ဖီဆိုင္နဲ႕ စားေသာက္ဆိုင္မ်ားပါ၀င္ပါတယ္၊ အေဆာက္အအံုရ႕ဲ ေခါင္မိုးနဲ႕ ၾကမ္းျပင္ဟာ လွဳိင္းတြန္႕သ႑ာန္ အနည္းငယ္ပါပါတယ္၊ လွဳိင္းတြန္သ႑ာန္အမိုးျပားေအာက္မွ အ၀င္ခန္းမရွိပါတယ္၊ အတြင္းမွာ အရြယ္အစားနဲ႕ ပံုသ႑ာန္မတူတဲ့ courtyard ခုနစ္ခုတို႕နဲ႕ ဖဲြ႕စည္းထားပါတယ္၊ အသံုးခ်ပံု မတူတဲ့အခန္းေတြကို အရြယ္အစားနဲ႕ သ႑ာန္မတူေအာင္ ဒီဇိုင္းျပဳလုပ္ထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္၊ (၂၀၀၉) ခုႏွစ္မွာ ပေရာ့ဂ်က္ၿပီးစီးခဲ့ပါတယ္၊

The Rolex Learning Centre, Switzerland, 2009

ဂ်ပန္မွာ တည္ရွိတဲ့ Naoshima Ferry Terminal ကလည္း ၾကီးမားတဲ့ အမိုးျပားၾကီးက မွန္နံရံကာ အသံုးခ်ရန္အခန္းေတြကို အုပ္မိုးထားပါတယ္၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွာ တည္ရွိတဲ့ Christian Dior Building အပါအ၀င္ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံမွ Vitra Factory Building နဲ႕ ျပင္သစ္မွာရွိတဲ့ Louvre-Lens ျပတိုက္တို႕ကလည္း ထင္ရွားပါတယ္။

ေရးသားသူ။ ။ဗိသုကာ ႏွစ္